Biegunka jest jedną z najczęstszych przypadłości zdrowotnych u dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Jej  główną przyczyną u przedszkolaków są zakażenia wirusowe lub bakteryjne oraz zatrucia pokarmowe. Okres jesienno-zimowy to sezon nie tylko na grypę i przeziębienie, ale także na biegunkę, która w przedszkolach potrafi być prawdziwą plagą.

Skąd biegunka u przedszkolaka?

Jesienią i zimą częściej mamy do czynienia z biegunką wirusową niż bakteryjną lub wynikającą z zatrucia, które z kolei zdarzają się raczej latem. Główną przyczyną biegunki wirusowej jest zakażenie rotawirusami. Dochodzi do niego na skutek kontaktu z osobą chorą lub zakażoną bezobjawowo, np. drogą kropelkową albo przez kontakt z kałem chorego.

Rotawirusy

To prawdziwa jesienno-zimowa plaga, o której każdego roku słyszy każdy rodzic. Zakażenia rotawirusowe są powszechne na całym świecie i szacuje się, że każde dziecko ulega mu przynajmniej raz przed ukończeniem 5. roku życia, a prawie połowa przypadków, w których dziecko trafia do szpitala przed ukończeniem 3 lat wiąże się z leczeniem ostrego przebiegu infekcji rotawirusowej.

Dzieci są narażone na infekcję wszędzie, gdzie spotykają się z rówieśnikami. Mogą złapać go w żłobku lub przedszkolu, na placu zabaw wśród rówieśników, w komunikacji miejskiej albo na rodzinnym spotkaniu. Małe dzieci nie dbają jeszcze o higienę z należytą dokładnością, dlatego łatwiej ulegają zakażeniom. Dodatkowo rotawirusy są stosunkowo odporne na powszechne środki czystości – jeśli w domu choruje jedna osoba, często kończy się to zainfekowaniem całej rodziny.

Jak rozpoznać biegunkę rotawirusową?

Okres wylęgania infekcji rotawirusowej to od 1 do 3 dni. U dzieci jej objawem jest wysoka gorączka, dochodząca do 40°C. Podwyższona temperatura może poprzedzać pozostałe objawy. Choroba rozpoczyna się często gwałtownie, zazwyczaj najpierw pojawiają się wymioty, a zaraz za nimi ostra biegunka. Wodniste, luźne stolce utrzymują się nawet 8 dni.

Biegunka rotawirusowa sieje spustoszenie w organizmie dziecka. Maluch nie przyjmuje pokarmów i traci na wadze. Bardzo często pojawiają się objawy odwodnienia, zwłaszcza, jeśli biegunce towarzyszy wysoka gorączka. Jama ustna i śluzówka ulegają wysuszeniu, dziecko ma sine oczy i słabnie.

Czy z biegunką trzeba biec do lekarza?

Hospitalizacji wymaga ok. 1/3 małych pacjentów, zazwyczaj ze względu na powikłania lub znaczne odwodnienie. Jeśli występują nasilone objawy biegunki, czyli duża liczba luźnych stolców w krótkim czasie, krew w stolcu, wysoka gorączka oraz dodatkowe wymioty wymagają konsultacji z lekarzem pediatrą. Interwencja lekarza jest również konieczna, jeśli pojawią się objawy odwodnienia dziecka – suche śluzówki, utrzymująca się wysoka temperatura, brak oddawania moczu, zapadnięte ciemiączko, apatia i brak łaknienia. Jeśli maluch odmawia przyjmowania płynów koniecznie należy udać się do lekarza. W przychodni lub szpitalu możliwe będzie szybkie wyrównanie zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej w ciele maluszka.

Domowe leczenie biegunki

Starsze dziecko zakażone biegunką, jeśli jej objawy są umiarkowane, można leczyć w domu. Podstawą w postępowaniu przy takiej infekcji jest dbanie o odpowiednie nawodnienie dziecka oraz stosowanie lekkostrawnej, ale pożywnej diety.

Zadbaj o nawodnienie

Chore dziecko powinno pić często, małymi łykami. Maluchy mogą pić płyny przez smoczek lub ze strzykawki, u starszaków sprawdzi się słomka. Płyn nie powinien być zbyt ciepły, aby nie nasilać odruchu wymiotnego. Najlepiej podawać wodę oraz preparaty elektrolitowe, które przywracają w ciele równowagę wodno-elektrolitową.

Stosuj probiotyk

Zastosowanie probiotyku pomoże skrócić czas trwania biegunki. Probiotyki wspierają odporność organizmu i pomagają ciału poradzić sobie ze szkodliwymi drobnoustrojami. Warto stosować preparat probiotyczny również w okresie zdrowienia, już po ustaniu najbardziej uciążliwych objawów. Probiotyk pomoże wyrównać florę bakteryjną przewodu pokarmowego i przywrócić w nim zdrową równowagę.

Pilnuj diety

Dieta przy biegunce rotawirusowej powinna być dostosowana do wieku pacjenta. Dziecko powinno jeść, jeśli tylko jest w stanie przyjmować pokarmy, aby organizm miał skąd czerpać niezbędne składniki odżywcze.

Posiłki dla dziecka powinny być lekkostrawne, można przygotowywać je na bazie ryżu (kleik ryżowy) oraz marchewki (popularna marchwianka). W czasie choroby i na krótko po niej nie wolno podawać podopiecznemu soczków, serków, świeżych owoców i warzyw. Dietę należy rozszerzać stopniowo i powoli, po ustaniu biegunki.

Uważaj na skórę

Przy biegunce u dzieci często pojawiają się odparzenia i podrażnienia w okolicach odbytu. Przy każdej zmianie pieluszki i po każdym myciu pupy warto zastosować łagodzący, ochronny krem.  Zwróć też uwagę na ubrania, w jakich chodzi dziecko – warto postawić na naturalne, oddychające materiały.

Jak zapobiegać rotawirusom?

Najważniejszym środkiem profilaktycznym jest dbanie o odpowiednią higienę. Rotawirusy długo utrzymują się na skórze oraz przedmiotach, z którymi miał kontakt chory. Zawsze po kontakcie z osobą chorą należy dokładnie umyć dłonie. Pieluchy chorego niemowlaka należy wyrzucać na bieżąco, aby ograniczyć kontakt z zarazkami. Jeśli mamy w domu więcej niż jedno dziecko, chorego warto w miarę możliwości odizolować od reszty rodziny.

Istnieją również szczepionki przeciwko rotawirusom. Nie należą one do obowiązkowych i są pełnopłatne, ale warto je rozważyć. Dziecko należy zaszczepić najpóźniej do 32. tygodnia życia.