W sprzyjających warunkach, czyli w żywym organizmie, wirusy mnożą się na potęgę. A tym samym – stale mutują. Z jednej cząsteczki wirusa powstają miliony nowych, a w toku kolejnych mutacji mogą lepiej dostosowywać się do warunków, w których istnieją. Lepiej dla wirusów, niekoniecznie dla człowieka. W Polsce pojawiły się już mutacje koronawirusa, tzw. brytyjska, południowoafrykańska i brazylijska. Czy są groźniejsze?

Czy nowe mutacje są bardziej zaraźliwe?

To możliwe, dlatego każda nowo odkryta mutacja jest poddawana szczegółowym badaniom naukowym. Ten proces trwa, dlatego pojawienie się nowego wariantu wirusa zawsze jest sygnałem alarmującym.

Mimo że początkowe raporty wskazywały na wyższą zaraźliwość wariantu brytyjskiego, badania naukowe nie są zgodne i trudno na tym etapie wyciągać jednoznaczne wnioski. Eksperci radzą, aby zachować ostrożność, ale bez zbędnej paniki.

WHO uspokaja, że większość popularnych mutacji ma niewielki wpływ na zdolność wirusa do wywoływania infekcji. Ale w zależności od tego, gdzie będą zachodziły kolejne zmiany w materiale genetycznym wirusa – bo na tym właśnie polega mutowanie – mogą pojawiać się warianty bardziej lub mniej zaraźliwe albo powodujące cięższe lub słabsze dolegliwości. Niestety nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jak wirus będzie mutował.

Czy szczepionki zadziałają na nowe warianty wirusa?

To palące pytanie, ponieważ program szczepień jest jedyną drogą na zatrzymanie rozprzestrzeniania się koronawirusa. Firma Pfizer/BioNTech opublikowała już dane, wykazując, że szczepionka jest skuteczna przeciwko wirusowi w wariancie brytyjskim. Również szczepionka Moderny wykazuje niezmienioną skuteczność – to wynika z jej raportu.

Niestety kłopotem może okazać się mutacja południowoamerykańska, w stosunku do której szczepionki mogą wykazywać nawet sześciokrotnie mniejszą skuteczność. Co ważne, nawet zmniejszona skuteczność szczepionki zapewnia dawkę przeciwciał, której w innym wypadku organizm nie wytworzy przed zetknięciem z wirusem.

Jak zapobiegać kolejnym mutacjom?

Przede wszystkim warto pamiętać o podstawowej sprawie: wirusy są żywe tylko w komórce, poza nią stają się martwą strukturą. To znaczy tyle, że wirusy rozprzestrzeniają się przez ludzi, to my jesteśmy ich roznosicielami. Dlatego to przede wszystkim ludzkie działania decydują o transmisji wirusa. Droga mutacji odpowiada poruszaniu się ludzi, to rodzaj śladu, który po sobie pozostawiamy, kiedy wirus się rozprzestrzenia.

Najskuteczniejszym i zalecanym sposobem na ograniczenie jego transmisji jest nadal zachowywanie reżimu sanitarnego, zwłaszcza, jeśli kolejne mutacje mogą negatywnie wpływać na skuteczność szczepionek. Zmniejszając ryzyko zakażenia, zmniejsza się też tempo kolejnych mutacji.


Źródła:

https://zdrowie.pap.pl/wywiady/genetyka/wirusy-mutuja-jednak-my-mamy-najwiekszy-wplyw-na-zasieg-pandemii

https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/the-effects-of-virus-variants-on-covid-19-vaccines?gclid=Cj0KCQjw38-DBhDpARIsADJ3kjlJauARyCicErNnIe3IzI_NeQBj1Ht946Upggmm9nScOO6InEGRVgoaAvH7EALw_wcB

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/coronavirus-disease-answers?gclid=Cj0KCQjw38-DBhDpARIsADJ3kjkW_2ZIrMQLGrmKrbCLO-fKJGdAIvtoiiIv7JzhETNaagjcVozPBaEaAklKEALw_wcB&query=mutation+of+the+covid+virus&referrerPageUrl=https%3A%2F%2Fwww.who.int%2Femergencies%2Fdiseases%2Fnovel-coronavirus-2019%2Fcoronavirus-disease-answers&tabOrder=index.html%2Cfaqs%2Cpublications%2Carticles%2Clinks%2CcasesByCountry&Facets.filterbox.filter0=%5B%5D&verticalUrl=faqs

https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.01.25.427948v1.full.pdf